Wolvenroedels houden uitbraak ziektes onder controle

For the English version, click here.

Wolven staan bekend als luie jagers. Daarom kiezen ze altijd de makkelijkste prooi, namelijk de jongste, zieke of oude dieren. Deze voorkeur voor makkelijke prooien beïnvloed de populatie ontwikkeling en samenstelling van prooidieren significant, zoals bijvoorbeeld bij herten en wilde zwijnen. Wolven hebben in het bijzonder een cruciale rol bij uitbraken van ziektes, om het aantal besmette dieren onder controle te houden. Data uit Slowakije onderstreept de belangrijke positie van de wolf, als de dokter van het wild.

Lees ook: National Park Šumava counts on the wolf

Natuurlijke selectie houdt de Afrikaanse Varkenspest op afstand

De Afrikaanse Varkenspest is vanuit Afrika overgekomen naar Europa en de eerste berichten werden in 2007 gepubliceerd in Centraal Europa. De ziekte besmette wildzwijn populaties door heel Europa en verspreidde zich zelfs naar varkens in sommige landen. Hoewel een analyse van de EFSA kon geen verband bevestigen tussen het aantal gerapporteerde uitbraken onder varkens en het aantal wildzwijnen dat besmet was met de Afrikaanse Varkenspest, verspreidde het virus zich door Europa middels direct contact met bloed of andere lichaamsvocht van geïnfecteerde dieren. Hierdoor vormden gecontamineerde transport voertuigen, kleding, gereedschap, maar ook werktuig van jagers en boeren een verhoogd risico op de verspreiding van het virus.

Een recent onderzoek van het Duitse Friedrich-Löffler Instituut beoordeelde de kans dat de Afrikaanse Varkenspest in Duitsland zou komen door besmette wildzwijnen als gematigd risico. Intussen eisen verenigingen van boeren en jagers, bijvoorbeeld in Duitsland, een vermindering van wildzwijn populaties. En dat terwijl hetzelfde onderzoek bevestigd dat een vermindering van populaties door intensieve jacht weinig effect heeft. De belangrijkste oorzaak voor de verspreiding van de ziekte over lange afstanden door Europa en Afrika blijft de mens.

Naast het verbieden van import en populatie monitoring onderzoek, bleek ook passieve monitoring een van de meest effectieve maatregelen om het virus onder controle te houden. Passieve maatregelen betekent dat natuurlijke ontwikkeling of selectie door natuurlijke jagers. In de grootste delen van Europa betekent dat de wolf. Wildzwijn is een van de belangrijkste onderdelen in het wolven dieet. Wolven jagen bij voorkeur op de makkelijke prooien, zoals de zieke en zwakke dieren, omdat het makkelijker en minder risicovol is. Omdat het virus niet schadelijk is voor andere wilde dieren, kunnen de wolven dus een essentiële rol spelen in het controleren van de ziekte. Een voorbeeld uit Slowakije laat zien hoe de wolven uitbraak van de varkenspest controleren.

Slowaakse wolven houden hun territorium vrij van varkenspest

Talloze onderzoeken hebben de verregaande effecten van wolven op ecosystemen bevestigd. Het in toom houden van wildzwijn en herten populaties zijn slechts twee voorbeelden. Twee onderzoeken uit Slowakije van de jaren ’90 en ’00 tonen aan dat Slowaakse wolvenroedels hun territoria veelal of compleet vrij houden van de varkenspest. Een kaart waarin de wolven territoria in beeld zijn gebracht, in combinatie met uitbraken van de varkenspest bevestigt dit.

De verspreiding van wolven in Slowakije en uitbraken van varkenspest onder wildzwijnen in 1994-1998. In blauwe gebieden leven geen wolven. In witte gebieden leven wolvenroedels. Zwarte cirkels geven voorkomen van individuele wolven aan. Zwarte punten de locaties van varkenspest uitbraken. 93% van de uitbraken vond plaats in gebieden zonder wolvenroedel (blauw). Slechts 7% van de uitbraken vond plaats in wolven gebied (wit).

Bron: Vlk lesoochranarske zoskupenie

Besmette dieren laten de eerste tekenen zien binnen een paar dagen en zijn aannemelijk zwakker en langzamer dan gezonde individuen. Hierdoor zijn ze een makkelijke prooi voor de wolven. Het doden van besmette dieren verkleint het epicentrum van het virus en daarmee ook de kans op verdere verspreiding. En ondanks dat menselijk jagers hebben geprobeerd deze taak op zich te nemen, blijkt uit de twee onderzoek dat wolven, met name wolvenroedels, significant meer succes hebben om de ziekte onder controle te houden. Dit bevestigd nogmaals de belangrijke rol die wolven hebben in een gezond ecosysteem. Ook daarom kunnen we de wolf de dokter van het wild noemen.

Bevestiging van wolven in Slowakije en plaatsen waar de varkenspest is uitgebroken tussen 2001-2003. Groene gebieden bevatten wolvenroedels. Witte gebieden zijn zonder wolven. Blauwe punten staan voor uitbraken in 2003, groene punten voor uitbraken in 2002, rode punten voor uitbraken in 2001.

Bron: Vlk lesoochranarske zoskupenie

Stay up to date on the Wilderness news, subscribe to our Newsletter!